Theo thuyết tiến hóa của Darwin, trong quá trình tiến hoá, mọi sinh vật sẽ phải thay đổi để phù hợp với môi trường sống và chỉ những loài nào mạnh nhất, kịp thay đổi thích nghi mới tồn tại và phát triển đến ngày nay.
Câu chuyện Wayne Rooney
Kết thúc mùa bóng trước, dù tiền đạo Wayne Rooney ghi được 27 bàn thắng nhưng Manchester United (MU) vẫn chỉ về hạng nhì tại giải ngoại hạng. Bắt đầu mùa giải mới, với mục tiêu giành lại chức vô địch, MU đã có hàng loại thay đổi nhân sự, trong đó phải kể đến bản hợp đồng với vua phá lưới Van Persie. Thật khó có thể ngờ, từ vị trí là cầu thủ không thể thiếu trên hàng công, chỉ sau mấy tháng Rooney đã đứng trước nguy cơ trở thành cầu thủ dự bị. Biết cậu học trò cưng khó có thể cạnh tranh với Van Persie ở vị trí tiền đạo, huấn luyện viên Ferguson đã cho Rooney cơ hội mới trong vai người kiến thiết. Rooney đã không phụ niềm tin của thầy, anh vui vể nhận nhiệm vụ mới và đang rất thành công ở vai trò tiền vệ chuyền bóng cho Van Persie ghi bàn. Ai đã từng đá bóng, đều hiểu cảm giác đang là người được chuyền bóng ghi bàn, nay phải lùi về làm công việc chuyển bóng cho người khác ghi bàn sẽ khó chịu như thế nào. Và anh không những vượt qua trạng thái tâm lý khó khăn này mà còn thể hiện mình cũng có thể làm tốt vai trò của một tiền vệ qua từng trận đấu. Quá sớm để nói rằng, anh có thành công ở vai trò tiền vệ như anh từng thành công trong vai trò tiền đạo hay không, nhưng chắc chắn một điều, Rooney đã có một sự chuyển mình rất lớn cả về trạng thái tâm lý lẫn kỹ năng đá bóng.
Câu chuyện của Apple và iPhone.
Ngày hôm nay, hầu như tất cả mọi người đều nhận thức và cảm nhận được sự thay đổi đang diễn ra xung quanh chúng ta như thế nào, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh. Cách đây hơn năm năm, khi Apple tung ra điện thoại iPhone, nhiều đại gia trong ngành điện thoại di động đều cười khẩy một thứ mà theo họ mô tả là “điện thoại tả pí lù” vì iPhone kết hợp rất nhiều tính năng như: sổ tay điện thử, điện thoại thông minh, máy nghe nhạc, trò chơi điện tử, công cụ lướt web, máy chụp hình… trong cùng một chiếc điện thoại. Thực tế diễn ra như thế nào mọi người đều đã biết, iPhone đã tạo nên cuộc cách mạnh trong thị trường điện thoại di động. Ngày nay tất cả các hãng điện thoại di động cao cấp đều đi theo hướng mà iPhone là người tiên phong. Apple đã có bước chuyển đổi cách mạng từ công ty chỉ chuyên sản xuất máy tính đồ họa thành công ty điện tử giải trí cung cấp máy tính thời trang, máy nghe nhạc, điện thoại di động và máy tính bảng. Tháng 8 – 2012, Apple đã vượt qua Microsoft trở thành công ty Mỹ có giá trị thị trường lớn nhất lịch sử.
Tôi muốn chuyển đổi khi đang thành công!
Bí quyết của những doanh nghiệp thay đổi thành công là:
Dẫn dắt cảm xúc
Trong sự thay đổi, diễn biến tâm lý của con người trải qua các bước: đầu tiên là bất ngờ, “sốc”, chối bỏ, phản ứng với xúc cảm giận dữ (giai đoạn này gần như không có lý lẽ nào lọt lỗ tai). Rồi sinh ra chán nản, không muốn tới công ty, không muốn nhìn mặt sếp (cùng cực của sự chán nản là nghỉ việc). Rồi tới giai đoạn thương lượng, tức là thử nghiệm sự thay đổi (cố gắng vì cuộc sống cơm áo gạo tiền). Ở giai đoạn này, phản ứng của nhiều người thường là “lãn công” – tới công ty nhưng làm việc kiểu cho có. Đây là điểm người Việt phản ứng khác với người nước ngoài. Cuối cùng là họ chấp nhận sự thay đổi, sẽ có những người trở lại trạng thái cam kết và cân bằng.
Trong chu trình này có hai luồng cảm xúc nảy sinh gồm cảm tính và lý tính. Phần lớn nhân viên có cảm xúc cảm tính còn lãnh đạo thì lý tính và áp đặt. Người chủ, người lãnh đạo cần biết không nên dùng lý trí để áp đặt, vì khi cảm xúc lên cao, “phần con” trong mỗi người trỗi lên rất mạnh và nó có thể “cắn” chủ. Chỉ có cảm xúc mới vuốt ve được cảm xúc. Và điều quan trọng là người chủ không được phép chao đảo trong những lúc nhân viên chao đảo, bởi như thế thì sẽ hư sự ngay.
Quá trình thay đổi trong doanh nghiệp cần bám theo tầm nhìn đã vạch sẵn song phải chuyển tải được bằng ngôn ngữ đời thường và truyền thông để tìm sự đồng thuận.
Truyền thông nội bộ cho sự thay đổi không phải một sự kiện mà là một quá trình, là một chuỗi sự kiện không mệt mỏi qua ba giai đoạn chính: tiền thông điệp, thông điệp và hậu thông điệp. Cũng cần phải chú ý tính nhất quán và liều lượng truyền thông để tránh việc công ty bị chia tách bởi “giang hồ đồn thổi”. Quan trọng hơn hết, truyền thông phải đúng đạo lý.
Thay đổi lúc “thể trạng” đang tốt:
Niềm tin tổ chức cao, nguồn tài chính dồi dào, thương hiệu mạnh và được thị trường ủng hộ… Một công ty cho tới lúc sức cùng lực kiệt mới tính chuyện cải tổ thì theo quy luật, tinh thần của mọi người đang rất kém, xác suất thành công sẽ rất thấp.
Vai trò của người lãnh đạo:
Người thuyền trưởng cần phải chuẩn bị và thuyết phục được những vị “lão thành” này ủng hộ công cuộc chuyển đổi, thậm chí cần lường trước cả những tình huống xấu nhất. Cuộc chơi kinh doanh như chuyển độ của vòng xoắn ốc, bạn dừng lại hay đi với tốc độ của ngày hôm qua đồng nghĩa với việc bạn sẽ bị người khác vượt qua và loại bỏ. Điều quan trọng nhất trong cuộc đua này là bạn đừng để bị loại ra khỏi cuộc chơi. Còn trong cuộc chơi khi thời cơ đến, nắm bắt được cơ hội bạn sẽ lại thành công.
Khi doanh nghiệp phát triển, muốn nâng tầm lên tầng cao mới không thể chỉ dừng lại ở những thay đổi nhỏ mang tính cải tiến. Muốn chuyển mình lên đẳng cấp cao hơn, cần những cuộc cách mạng, cần sự thay đổi mạnh mẽ trong tất cả, từ định hướng, tầm nhìn đến cơ cấu tổ chức, giải pháp thiết bị, công nghệ… Chuyển đổi là quá trình không đơn giản và dễ dàng, nhưng đó là con đường duy nhất giúp chúng ta thành công ở tầm cao mới. Hãy bắt đầu hành trình chuyển đổi từ trong suy nghĩ của mỗi bản thân chúng ta.
Bắt đầu hành trình chuyển đổi từ trong suy nghĩ ngay hôm nay!
Nguồn: Trích dẫn bài viết của tác giả Nguyễn Tân Kỷ – Thời báo Kinh Tế Sài Gòn